EMDR nedir?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) ilaç ve hipnoz kullanılmadan yapılan bir psikoterapi uygulamasıdır. Terapist, danışanın gözlerini sağa ve sola hareket ettirerek (ki bu genelde terapistin parmağını danışanın gözleriyle takip etmek şeklinde olur), bu hareket danışanın beyninin her iki yarımküresini hafifçe uyarır ve bu şekilde danışanın kendisini rahatsız eden bellek ve duygulara yoğunlaşmasını sağlar. Buna alternatif olarak, dikkatin bir yönden diğer bir yöne aktarılmasını sağlayan çeşitli aletler de bulunmaktadır. Bu hızlı göz hareketlerine (genellikle uykunun REM evresinde ortaya çıkar) veya dikkatin farklı yönlerden gelen uyarılara odaklanması, danışanın iyileşme sürecini hızlandırdığı düşünülmektedir.
EMDR ne amaçla kullanılır?
EMDR; endişe, suçluluk duygusu, öfke, travma sonrası reaksiyonları, bazı
depresyon çeşitleri, fobi ve yas gibi rahatsızlık veren semptomların
azaltılmasında kullanılır. Bunun yanı sıra; performans geliştirme (ör:
spor ve buna benzer diğer başarı gerektiren konularda), kendilik değeri
ve özgüven gibi yapılandırılması gereken duygusal kaynakların
kazanımında her geçen gün daha fazla kullanılmaktadır. EMDR özellikle
Travma Sonrası Stres Bozukluğu’nun iyileştirilme sürecindeki başarısıyla
bilinmektedir ve bu konuda bir çok araştırma yapılmıştır.
EMDR Terapisi sürecinde neler oluyor?
EMDR herkes için farklıdır çünkü iyileştirme süreci kişinin içsel
durumuna göre yönlendirilmektedir. Geçmişte yaşanan bazı olaylar ve
anılar, hepsi olmamakla birlikte ortaya çıkabilir ve tek bir EMDR
seansıyla iyileştirilebilir. Çoğu zaman acı veren bir anı beraberinde
hoş olmayan duygular veya bedensel duyular getirir. Bu çok normaldir ve
EMDR durdurulmadığı sürece genelde birkaç dakikada geçmektedir, fakat
danışan istediği zaman ara verilir. Terapilerde genellikle, acı ve rahatsızlık veren
duygular ve anılar zayıflamakta ve güçlerini kaybetmektedirler (Genel
olarak birden fazla terapi seansı gerekebilir).
Neden acı veren bir anı yeniden yaşanmalıdır?
Acı veren anılar, onlardan kaçınıldığı sürece rahatsızlık verme
güçlerini korurlar. Bazı anı, geri dönüş ve kabuslar, en az o olayın
yaşandığı an kadar üzücü ve bunaltıcı olabilir, fakat bunları yeniden yaşamanın bir yararı
dokunmaz. Terapide ise, EMDR’da olduğu gibi, bu acı veren anıyla oldukça
güvenli bir ortamda yüz yüze gelinir ve böylece de kendinizi bunalmış
hissetmezsiniz. Bu şekilde o anının üzerine gidebilir ve üstesinden gelmek
için harekete geçebilme cesareti bulursunuz.
Kontrol altında olacak mıyım?
Durma veya devam etme kararı her zaman danışana aittir, fakat EMDR
sırasında hangi düşüncelerin, duyguların veya anıların ortaya çıkabileceğini
tahmin etmek zordur. Bu, kişilerin doğal iyileşme sürecine bağlıdır.
Danışan aynı zamanda, terapiste yaşadığı deneyimin ne kadarını
söyleyeceğine de kendisi karar verebilir. Terapist danışanın terapi
süreciden alabileceğinin en fazlasını almasında rehberlik yapar ve onu
daha zorlu bölümlere devam edebilmesi için teşvik eder.
Alınması gereken önlemler var mıdır?
Evet. Terapistin EMDR ve diğer terapi yöntemleri konusunda yeterli
eğitime sahip olması çok önemlidir. Aksi takdirde, yarım kaldığında ya
da yanlış uygulandığında, terapinin yararsız olması hatta daha kötüsü
zarar vermesi gibi bir risk ortaya çıkar. Terapistiniz aynı zamanda
olası zorlukları veya EMDR’nin kullanılamayacağı durumları gözden
geçirmeli, gerektiğinde sizin için daha uygun olacak başka bir terapi
uygulamayı önermelidir.
Daha sonra ne oluyor?
Bazı kişiler olayları, seanstan sonra günler, hatta haftalar sonra bile
yaşamaya devam ediyor olabilir. Yeni hisler, oldukça canlı rüyalar,
güçlü duygular, ya da hatırlamalar gündeme gelebilir. Bu, kişinin
kafasını karıştırabilir fakat bu sadece iyileşme sürecinin devamıdır ve
tek yapılması gereken bir sonraki seansta bunların terapiste
bildirilmesidir. (Eğer bu durum sizi çok fazla rahatsız ediyorsa
terapistinizle hiç beklemeden temas kurun). Rahatsızlık veren semptomlar
ortadan kaldırıldığında, danışan terapistle yeni beceriler ve başa
çıkma yolları geliştirmek amacıyla çalışmaya devam edebilir.